Şimşek ile Yıldırım aynı doğa olayı mı ?

Şimşek ve yıldırım eski zamanlarda insanlar için mitolojik bir kavramdı. Bu çoğu eski uygarlık için tanrının gücünü ifade eder. Örneğin Eski Yunan uygarlığı için şimşek ve yıldırım Zeus’un fırlattığı bir ışıktı. Vikingler için ise Thor’un çekicini örse vurmasını temsil eder. Şimşek ve yıldırım olayının birçok uygarlıkta buna benzer tasvirleri vardır. Medeniyetin gelişmesi ile yıldırımın ve şimşeğin nasıl oluştuğu keşfedildi. Ama çoğu insan iki kavramı birbiri yerine kullanabiliyor. Oysa ikisi de birbirine benzer olaylar olsa da farklı doğa olaylarıdır.

Şimşek, pozitif yüklü bulut ile negatif yüklü bulutlar arasında oluşan bir elektrik boşalmasıdır. Yıldırım ise yerdeki pozitif yükler ile buluttaki negatif yükler arasında oluşan bir elektrik boşalması olaydır. Her iki olay da gök gürlemesi dediğimiz çoğu kişiyi korkutan çok yüksek bir ses oluşturur ve bu sesten korkma duygusuna bilimde astrafobi denir.

Gök gürültüsü, şimşek ve yıldırımı çevreleyen havanın hızlı bir şekilde genleşmesiyle oluşan seslerdir. Gök gürlemesini şimşek ya da yıldırımı görmemizden sonra duyarız. Bunu sebebi ise sesin hızının ışığın hızından daha küçük olmasından dolayıdır.

Şimşek sadece havada olan bir olay iken yıldırım dediğimiz olay bulut ile yer arasında olur. Biz de buna yıldırım çakması deriz. Yıldırım çok yüksek bir elektrik enerjisine sahip olduğu için düştüğü yere bir enerji bırakır. Bu enerji yükünün bir canlıya isabet etmesi ölümcül sonuçlar oluşturur. Örnek verecek olursak dünyada yıldırım çarpmasından dolayı yılda yaklaşık 20 bin kişi ölmektedir.

Ümit Uygan
2021-09-26 483